De Servo-Kroatische Ivana Batista (35) woonde tot haar 7de in Teslić (Bosnië & Herzegovina), in 1993 vluchtte ze met haar familie naar Nederland waar ze tot voor kort woonde. Al eerder woonde ze kort in Sarajevo en vervolgens in Banja Luka (allebei in Bosnië & Herzegovina) maar keerde telkens terug naar Nederland. In 2021 volgde ze haar droom en verhuisde ze voor langere periode naar
Belgrado (Servië). Ze heeft internationaal strafrecht gestudeerd aan de Universiteit Leiden en is uiteindelijk aan de slag gaan als inkoper voor een Nederlands bedrijf. ‘Een grote stad spreekt me aan en ik heb familie en vrienden in Belgrado. De keus was dus snel gemaakt. Iedereen die één keer in Belgrado is geweest gaat ervan houden en wilt weer terugkeren. Het relaxte levensgevoel van de stad spreekt me erg aan. Sinds kort heb ik een vriendje en hij komt toevallig uit mijn geboortestad, hij woont en werkt wel in Belgrado’.
Een oase in de stad
‘Ik grap weleens dat Belgrado net een ‘concrete jungle’ is, chaotisch en groot. Ik heb rust en oase gevonden in de wijk Vračar (een welvarend stedelijk gebied op 1,6 km van de tempel van Sint Sava). Voor mij is het net een dorp in de stad. Hoe mensen bijvoorbeeld omgaan met de vuilnis zegt veel over het bewustzijn van de inwoners. Vračar is één van de weinige gemeenten waar er afval wordt gescheiden. Op andere plekken heb ik het niet gezien. Er hangt een internationale vibe met leuke bars en tentjes waar je ook genoeg gezonde opties hebt à la niveau dat je in Parijs of London treft. Verder spreekt de gastvrijheid en hoge service van de horeca overal in Belgrado me aan. Dit beroep wordt hier erg serieus genomen en je wordt echt in de watten gelegd. Net dat stapje extra. Je kan zelf een kop koffie maken in je appartement, maar je gaat juist naar buiten omdat je een praatje wilt maken. Hier is dat veel belangrijker dan in Nederland en dat verschil merk je. Hier kun je voor relatief weinig geld eropuit gaan en er is voor ieder wils wat. Dat is voor mij een belangrijke reden geweest, om weg te gaan uit Nederland. Minder stress, meer buiten zijn en meer koopkracht’.
“Ik grap weleens dat Belgrado net een “concrete jungle” is, chaotisch en groot”
Levensstadaard
‘Alles buiten de deur is een stuk betaalbaarder dan in Nederland voor mensen die een westers inkomen gewend zijn. In vergelijking met andere steden op de Balkan is Belgrado altijd duurder geweest. Het is een metropool dat constant in beweging is. Er zijn veel buitenlandse investeerders en de stad groeit. Belgrade Waterfront is hier een goed voorbeeld van. De stad heeft altijd een grote aantrekkingskracht gehad, ook op expats. Maar het is ook afhankelijk van wat je zoekt en hoeveel je te besteden hebt. Je kunt het zo gek maken als dat je zelf wilt. Zoals overal in Europa hebben we hier ook last van inflatie en dat alles duurder is geworden. Wat je nu wel ziet is dat door de oorlog in Oekraïne, veel rijke Oekraïners en Russen naar Belgrado komen en hierdoor zijn de prijzen van appartementen (zowel huur als koop) omhooggeschoten. Maar de kwaliteit van het leven is hier wel relaxter en beter’.
‘Weken van tevoren een koffie date plannen zoals in Nederland is hier niet aan de orde. Dat gebeurt meestal op de dag zelf.’
Positieve mensen
Als ik haar vraag waar ze blij van wordt hoeft ze niet lang na te denken en vertelt dat positieve en gelukkige mensen haar blij maken. ‘Positieve mensen, die goed in hun vel zitten, lekker gek durven te zijn en gaan voor hun dromen. Daarom voelt het leven hier prettig en ontspannen aan, want ik ga mee op de hoge en ontspannen energie van de mensen’.
Rust en gezond eten
‘Positief verrast ben ik dat je in de jungle van de stad toch je eigen rust kan vinden. Belgrado leeft 24/7. Op iedere dag van de week kun je op stap of is er iets te doen. Wil je het bos in en groen opzoeken? Ook dat kan. Ada Ciganlija (een riviereiland dat kunstmatig is veranderd in een schiereiland), is een goede optie, maar ook rondom de stad zijn er leuke mogelijkheden. In Vračar voel ik rust en ik wandel er ook graag. Ik houd van de grote stad maar ik kan niet constant in de drukte zijn. Wat me ook verrast heeft is dat er genoeg gezonde opties zijn qua eten, ook voor mensen die geen of weinig vlees eten. We weten allemaal dat vlees enorm populair is op de Balkan, maar in Belgrado heb je voldoende opties voor vegetariërs en veganisten’.
‘Wat ik storend vind is dat er geen 100 % rookvrije plekken zijn’
Rookvrije plekken
‘Wat ik storend vind is dat er geen 100 % rookvrije plekken zijn. Ik rook zelf niet en ik vind het verschrikkelijk als die rook om je heen hangt of in je kleren gaat zitten. Gelukkig rookt er van mijn close vrienden in Belgrado niemand. In de zomer kun je buiten zitten maar in de winter is het lastiger. Je hebt wel in restaurants en bars delen waar er niet gerookt wordt, maar vaak is dat in dezelfde ruimte en wordt er een paar tafels verderop gerookt. Het is hier geaccepteerd en niemand doet ook echt moeite om het te veranderen. Terwijl er toch best wat mensen last van hebben. Maar laten we hoop houden. Kijk naar Macedonië, daar is het wel gelukt. Al meer dan 8 jaar hebben ze daar ook rookvrije plekken. En niemand geloofde dat het daar zou lukken omdat het zo diepgeworteld is in de omgang en de cultuur’.
Hier vind je een overzicht van rookvrije plekken in Belgrado
Gembershotje op de markt Kalenić
‘In mijn vrije tijd ben ik vaak te vinden in mijn eigen “stadje” Vračar . Een vaste prik in de ochtend is een wandeling langs de markt Kalenić en een gembershotje bij mijn lievelings juice bar. Na werk ga ik meestal met vrienden ergens een hapje eten. Dit kan in Dorćol zijn of soms ook in Nieuw Belgrado. Ik geniet ervan om door de stad te wandelen, dus ik probeer zoveel mogelijk lopend te doen. Ik heb een auto maar in de stad is dat niet ideaal, dus die gebruik ik zo min mogelijk. Vanaf Vračar ben ik binnen 20 tot 30 minuten overal. Taxi is ook een optie, is goed geregeld en niet te duur. Hier is het de gewoonte om na je werk buiten de deur af te spreken. Etentjes met livemuziek zijn eerder een regel dan uitzondering. Je bent hier veel meer omringd door mensen, veel in beweging en bijna alles speelt zich buiten de deur af. Dit gebeurt allemaal spontaan. Weken van tevoren een koffie date plannen zoals in Nederland is hier niet aan de orde. Dat gebeurt meestal op de dag zelf. Iets anders dat ik merk is dat mensen veel minder hebben in financiële zin, maar ze zijn gelukkiger en genieten meer van het leven. Ze vinden geluk in kleine dingen. In het westen staat werk best centraal en hier is het iedere dag meer “carpe diem”. Er is altijd tijd voor een koffietje of lunch’.
Ik neem je mee
Op de vraag hoe een dag met haar eruitziet in Belgrado, vertelt ze enthousiast ‘voor een ontbijtje neem ik je mee naar Cveće Zla. Is een tentje bij mij in de buurt met lekker eten. Vervolgens gaan we wandelen richting Beton Hala, langs het water met mooi uitzicht op de rivier Donau. Park Kalemegdan is ook een goede optie. Voor diner is Temperament bij Beton Hala een leuke plek om te eten met livemuziek. Skadarlija (oud boheemse wijk) blijft ook leuk om te bezoeken. Sommige locals vinden het te commercieel geworden, maar ik vermaak me er altijd goed. Mijn favoriet is het restaurant Dva Jelena met tambura livemuziek. En wat ik nooit oversla als vrienden uit buitenland komen is een bezoekje brengen aan Lafayette Cabaret Club. Is echt een avondje uit en beleving met cabaret, en zeker een aanrader voor liefhebbers van verfijnd eten die iets nieuws willen uitproberen.
Don’t judge the book by his cover
In Belgrado heb je veel tavernas, oude kroegen en restaurants waar Servische specialiteiten worden geserveerd. Vaak zijn het plekken die er ouderwets uitzien. Verwacht geen fancy of moderne inrichting. Daarentegen is het eten hier vaak van hoge kwaliteit, echt dat homemade comfort food en een ontspannen sfeertje. Mijn favoriete plekken zijn:
“Ik heb 2 pogingen gedaan om te gaan wonen op de Balkan en telkens kwam ik terug. Drie keer is scheepsrecht, right?”
Cultuurverschillen
Het eerste wat me binnenschiet is dat afspraken in Servië wat ruimer worden opgevat (lacht). 11 uur wordt makkelijk 11.30 uur, dus wees voorbereid dat je even moet wachten. Niet bij iedereen maar het komt wel voor. Mensen zijn hierin best relaxt en zijn minder strikt dan in Nederland.
Live and let live in LA
Op de vraag waar ze over drie jaar is, moet ze hard lachen waarop ze zegt ‘eerlijk over 3 jaar zou ik in LA willen wonen. Californië heeft een relaxte vibe en dat spreekt me erg aan. Mensen zijn daar positief, ze vibreren hoog en dat voel je. Ze glimlachen naar je of maken een praatje met je. Geen stress of haast, daar houd ik sowieso niet van. Ik houd van dat soort landen. Goed eten, lekker weer, het gevoel van live and let live’.
Een paar maanden na dit interview is Ivana verhuisd naar Banja Luka in Bosnië en Herzegovina. Reden hiervoor is dat het huurcontract van haar appartement plotseling werd opgezegd en de huurprijs behoorlijk omhoogschoot. Door de komst van Russen maar ook Oekraïners naar Belgrado worden de huurprijzen flink opgejaagd momenteel.
